İslam Düşüncesinde Amel/Eylem Nazariyesi
Amel ve Salah
🔸 Amel sadece amel eden kişinin şahsını ilgilendiren bir şey olmayıp onu aşan bir tarafı vardır.
🔸 Amelin kişiler arasında karşılıklı bir ilişki kurulma şekline teamül denilir. Teamül yoksa amel de yoktur.
🔸 Bekayı gerektiren salah, sadece mahlukat ile olan ilişkimizde ortaya çıkmaz. Aksine yaratıcıyla olan teamülümüzde de ortaya çıkar. Yaratıcıyla olan teamülümüz sadece farz ibadetlerde değil, hayatımızın her alanında gerçekleşir.
🔸 İnsan herhangi bir amelinde yaratılmış olduğunu unutursa, kendini o amelin yaratıcısı zanneder.
🔸 İnsanın bütün amellerde yaratıcısıyla beraber olması, sadece Allah’ın kulunu olduğunu tahakkuk ettirmesiyle mümkündür.
🔸 Tahakkuk, insanın bir şeye hakkın gerektirdiği tarzda muamele etmesidir. Bu muamele sözde değil özdedir. Tahakkuk mertebesi, mücerret akletmeden ibaret olan taakkul mertebesinden üstün olduğu gibi ruha yansımayan tahalluktan yani ahlaklanmadan da üstündür.
🔸 Kul (abd) kavramı amel kavramının kapsamındadır. Hatta ikisinin eş anlamlı olduğu bile söylenebilir. İnsan, ancak yaratıcının meşru kıldığı şekilde amel ederse onun kulu olabilir.
🔸 İnsanın her ameli, kendisine yaratılmış olduğunu hatırlatır. Böylelikle salih amellerinin tamamında yaratıcıyla birlikte olur.