İSLAM DÜNYASI, ULUSLARARASI İLİŞKİLER VE EVRENSEL AHLAK | DR. MUHAMMED MUHTAR ŞANKITİ

Dünyaca ünlü Moritanyalı mütefekkir ve alim Muhammed Muhtar eş-Şankiti İslam Düşünce Enstitüsünde ders vermeye başladı.

İslam Dünyası, Uluslararası İlişkiler ve Evrensel Ahlak başlıklı ilk dersinde; çağdaş ahlak ekolleri bağlamında Emmanuel Kant’ın  kategorilik akımı, Jeremy Bantham ve John Stuart Mill‘nin yararcılık akımı, David Guthie sözleşmecilik akımı ve Robert Adams’ın ortaya koyduğu ilahi buyruk kuramını temel paradigmaları çerçevesinde ele alarak İslam ahlak anlayışı ile mukayese etti.

• “Bir eylem, ancak çelişkiye düşmeden, her koşulda, tüm insanlar için genel bir yasaya dönüştürülebildiğinde ahlakidir.” görüşünü benimseyen ve Emmanuel Kant tarafından ortaya konulan kategoricilik akımı,
• “Bir eylem, daha çok sayıda insan’a haz/fayda sağladığı ölçüde ahlakidir” görüşünü benimseyen, Jeremy Bantham ve John Stuart Mill tarafından ortaya konulan yararcılık akımı,
• “Bir eylem, belirli bir toplumun insanları tarafından Kabul ettiği ölçüde ahlakidir. Her koşulda geçerli olan evrensel etik ilkeler yoktur.” görüşünü benimseyen, David Guthie tarafından ortaya konulan sözleşmecilik akımı,
• Ve “bir eylem, koşul ve zemin farketmeksizin yaratanın emirlerine uyduğu ölçüde ahlakidir” görüşünü benimseyen, Robert Adams tarafından ortaya konulan ilahi buyruk kuramı akımından bahsetti.

Bunların yanı sıra bu akımların kurucu isimleri, temel kaynakları ve temel paradigmalarını ele alarak bu akımlarda var olan paradigmaların İslam ahlak anlayışı ile olan ortak noktalarını ve ayrıştıkları konuları ele aldı.

 İkinci dersinde;  çağdaş İslam mütefekkirlerinden Muhammed Abdullah Diraz ve İsmail Faruki’nin İslam Ahlak felsefesi ile ilgili görüşlerinden yola çıkarak kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Ayrıca İslam Ahlak felsefesinin çağdaş ahlak ekolleriyle ilişkisini ele alarak “İslam Ahlakı İlahi bir temele dayanması hasebiyle kemâlî bir sıfat taşımaktadır. Bu nedenle tüm çağdaş akımların doğru ve olumlu yönlerini kendi içinde barındırırken, olumsuz yönlerinden münezzehtir” tespitine yer verdi.